Bunamanın belirtilerini anlama
Yakınınızın yaşı ilerlemekteyse, zaman içinde unutkanlaştığını fark edebilirsiniz. Ya da aklı artık daha kolay karışıyor olabilir. Ya da eskiden yaptığı pek çok şeyi artık çok da kolay yapamıyor olabilir. Bu işaretler, ileri yaşlarda yaygın bir hastalık olan bunamanın başlangıcı olabilir. Önemli olan, bunu aklınızda tutmanız ve durumları hakkında olabildiğince fazla bilgi edinmeye çalışmanızdır. Her gün karşı karşıya kaldıkları durumları iyice anlamak, hastanız için mümkün olan en iyi bakımı sunmanız konusunda size yardımcı olacaktır. Bunama konusunda aşağıda yer alan Bunama Forumu‘ndan bilgi alabilirsiniz.
Bunama nedir?
“Bunama” beynin hasar görmesi sonucunda ortaya çıkan çeşitli belirtiler için kullanılan jenerik bir terimdir. Beynin hangi bölümlerinin etkilendiğine bağlı olarak kendini farklı biçimlerde gösterebilir. Genellikle, kişinin zihni ve günlük görevleri planlama, gerçekleştirme yetileri zarar görür.
Dil, kişinin zaman ve yön bulma kapasitesi kötü yönde etkilenen diğer davranışsal becerileri arasındadır. Endişe, depresyon ve bazı davranışsal değişiklikler de hastalığın belirtisi olabilir. Bu belirtiler, bunama sorunu yaşayan kişilerin, yakınlarının desteği olmadan hayatla başa çıkabilmelerini güçleştirir.
“Bunama” terimi, hafıza kaybı, ruh halinde değişiklikler, iletişim güçlüğü ve mantık yürütme ile ilgili sorunların da dahil olduğu çeşitli belirtileri içerir. Pek çok bunama türü mevcuttur. En yaygınları Alzheimer hastalığı ve vasküler bunamadır.
Farklı bunama türleri
Çoğu bunama türleri ilerleyicidir, yani belirtiler yavaş yavaş başlar ve gittikçe kötüye gider. Hastanız zihinsel zorluklar veya düşünce becerilerinde değişiklikler yaşamaktaysa bunu görmemezden gelmeyin. Nedenini anlamak için gecikmeden bir doktora gidin. Profesyonel bir değerlendirme ile tedavi edilebilir bir durum saptanabilir. Belirtiler bunamaya işaret ediyor olsa bile, erken teşhis, kişinin mevcut tedavilerden en iyi şekilde yararlanmasına izin vererek klinik araştırmalar veya çalışmalara gönüllü olarak katılma fırsatı yaratabilir. Ayrıca gelecek için plan yapmak üzere zaman yaratır.
Hastalıklar
Bunama tek bir hastalık değildir. Çeşitli hastalıklar ve zarar türlerinden gelebilecek çeşitli belirtiler için olan jenerik bir terimdir. Bunamanın en yaygın beş türüne odaklanacak olsak da, diğer türlere de kısaca değineceğiz.
Alzheimer hastalığı - Bu hastalık, iletişim kurmayı oldukça güçleştirir. Erken teşhis önemlidir.
Vasküler bunama - Vasküler bunama, büyük veya küçük inmelerin ardından genellikle daha büyük veya daha küçük aşamalar halinde ilerler.
Fronto-temporal bunama - Fronto-temporal bunama, birincil dejeneratif bunama hastalıklarındandır.
Huntington hastalığı - Huntington hastalığı son derece nadirdir. Her 100.000 kişiden 5’inin bu hastalıktan mustarip olduğu düşünülmektedir.
Lewy cismi bunaması - Lewy Cismi bunaması, bunama durumlarının yüzde 2 ila 20’sini oluşturur.
Karma bunama - Karma bunama, belirtilerin birden fazla bunama türüne aynı anda işaret etmesi sonucu oluşur.
İkincil bunama hastalıkları - İkincil bunama hastalıkları, yaklaşık seksen hastalık ve yaralanmayı kapsar, örn. beyin tümörleri, alkol alımı ve çeşitli yetersizlikler gibi.
Parkinson hastalığı - Parkinson hastalığı, dopamin adı verilen bir sinir taşıyıcısının yetersizliği durumunda ortaya çıkar ve tüm bunama vakalarının yüzde 1,2 ila 3’ünü oluşturur.
Bunama ile yaşama
Bunama hastalığı teşhisi konulması, sizin ve akrabalarınız için bir şok etkisi yaratabilir ve teşhisin ardından karmaşık duygular deneyimleyebilirsiniz. Fakat hayatın yine de sona ermediğini anlamak önemlidir. Hayat, zor durumlarda bile önümüze fırsatlar ve mücadeleler çıkarır.
dementiaforum.org adresinde daha fazlasını okuyun.
